Τα ατυχήματα και οι συνακόλουθες κακώσεις της παιδικής ηλικίας αποτελούν μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο και ευθύνονται για την πρόκληση πρώιμης θνησιμότητας και αναπηρίας. Τα παιδιά είναι πολύ ευάλωτα στους τραυματισμούς και γι’ αυτό χρειάζεται η λήψη ειδικών προληπτικών μέτρων για να εξασφαλιστεί το δικαίωμα τους για υγιές και ασφαλές περιβάλλον. Κάθε κοινωνία είναι υπεύθυνη για την εξασφάλιση της επίτευξης αυτού του θεμελιώδους δικαιώματος των παιδιών. Το Σχέδιο Δράσης στοχεύει στην ουσιαστική μείωση της νοσηρότητας και θνησιμότητας από ακούσιες κακώσεις (Οδικές Συγκρούσεις, Δηλητηριάσεις, Εγκαύματα, Πτώσεις, Πνιγμός / Ασφυξία), θέτοντας ρεαλιστικούς στόχους και αξιοποιώντας τις καλές πρακτικές άλλων χωρών.
Η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης με ορίζοντα το 2020, σύμφωνα με το όραμα της επιτροπής, στοχεύει σε μείωση κατά 30% της παιδικής θνησιμότητας, της συχνότητας και της βαρύτητας των παιδικών τραυματισμών. Η επίτευξη των στόχων αυτών θα πραγματοποιηθεί μέσω:
-της προώθησης προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του γενικού πληθυσμού και των ειδικών ομάδων
-της εφαρμογής /τροποποίησης νομοθεσιών -τεχνολογικών και μηχανικών παρεμβάσεων.
Το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας συμμετέχει μαζί με άλλα μέλη από 16 φορείς (Υπουργεία, Υπηρεσίες, οργανισμούς) στη σύσταση της Συμβουλευτικής Επιτροπής , με τους ακόλουθους όρους εντολής: -Αναθεώρηση του Σχεδίου Δράσης
-Ανάπτυξη προγραμμάτων ευαισθητοποίησης παιδιών, γονιών, φορέων της κοινότητας,
μελών επιστημονικών συλλόγων και κυβερνητικούς λειτουργούς
-Συνεργασία και ανταλλαγή εμπειριών με αντίστοιχες ομάδες στο εξωτερικό
-Ενδυνάμωση εφαρμογής της ήδη υπάρχουσας νομοθεσίας και προώθησης νομοθεσιών
που αφορούν την παιδική ασφάλεια με βάση ευρωπαϊκά πρότυπα -Δημιουργία ιστοσελίδας της Επιτροπής.
Όραμα και Αποστολή του στρατηγικού σχεδίου Δράσης για την πρόληψη των παιδικών ατυχημάτων και δηλητηριάσεων 2016-2020 είναι «η Κύπρος να γίνει ακόμη πιο ασφαλής χώρος διαβίωσης των παιδιών» στο σπίτι, στο σχολείο, στο δρόμο, στην κοινότητα.
Στόχος είναι η μείωση της παιδικής θνησιμότητας από τραυματισμούς κατά 30% μέχρι το 2020, καθώς και η μείωση της συχνότητας και της βαρύτητας των παιδικών τραυματισμών κατά 30% μέχρι το 2020.
Δράσεις
Το Σχέδιο Δράσης, καλύπτει τους βασικούς τύπους ατυχημάτων:
Για κάθε τύπο ατυχήματος, έχουν υιοθετηθεί οι βασικές αρχές πρόληψης που επανειλημμένα έχουν δοκιμαστεί με επιτυχία σε χώρες που τις ακολουθούν με συνέπεια ως ακολούθως:
Α. Νομοθεσίες: Το νομικό πλαίσιο ασφάλειας και η πολιτική δέσμευση εφαρμογής της νομοθεσίας έχει τη δυνατότητα, σε συνδυασμό με την εκπαίδευση/ενημέρωση του κοινού να επηρεάζει και να διαμορφώνει συνθήκες ασφαλούς περιβάλλοντος και ανθρώπινες συμπεριφορές– στάσεις που προάγουν την ασφάλεια των παιδιών και την προστασία τους από τα ατυχήματα. Η διασφάλιση της εφαρμογής τους αυξάνει την αποτελεσματικότητά τους.
Β. Εκπαίδευση ειδικών και ενημέρωση κοινού:
Αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο, αφού προσφέρει τόσο ευαισθητοποίηση όσο και την απαραίτητη γνώση ώστε έγκαιρα να αναγνωρίζονται οι πιθανοί κίνδυνοι και να εφαρμόζονται τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα. Η εκπαίδευση των γονιών είναι καθοριστική, αφού μπορεί να ευαισθητοποιήσει και να καθοδηγήσει τους γονείς αφενός στη διαμόρφωση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος διαβίωσης και ψυχαγωγίας των παιδιών και αφετέρου στην ανάγκη για συστηματική επίβλεψη, εγρήγορση και ανάπτυξη της ικανότητας άμεσης και αποτελεσματικής παρέμβασης για την πρόληψη των ατυχημάτων. Το ίδιο αποτελεσματικός φαίνεται να είναι ο ρόλος των λειτουργών προσχολικής και σχολικής εκπαίδευσης με προγράμματα που απευθύνονται απευθείας στο παιδί σε χρονικές και ηλικιακές περιόδους της ζωής του «ευαίσθητες» στην υιοθέτηση ασφαλών προτύπων συμπεριφοράς.
Γ. Τεχνολογικές– μηχανικές παρεμβάσεις: στοχεύουν στον σωστό σχεδιασμό ασφαλών χώρων και αντικειμένων με κριτήριο τον περιορισμό της πιθανότητας πρόκλησης ατυχήματος ή τη μείωση της βλαπτικής ενέργειας στην οποία μπορεί ένα άτομο να εκτεθεί κατά τη διάρκεια ενός ατυχήματος. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν για παράδειγμα, τη χρήση μη εύφλεκτων υφασμάτων για το ρουχισμό των παιδιών, τη χρήση ανιχνευτών καπνού, κατάλληλα προστατευτικά υλικά για την κάλυψη των επιφανειών και εδάφους στις παιδικές χαρές, καθώς και χρήση παιχνιδιών με μικρά τμήματα που μπορεί να αποσπαστούν και να προκαλέσουν πνιγμό.
Εθνική Στρατηγική για τα Παιδικά Ατυχήματα-Δηλητηριάσεις
Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Ατυχήματα και τις Δηλητηριάσεις στα Παιδιά 2016-2020
Υποστηρικτικό Υλικό
Υποστηρικτικό Υλικό
Υπηρεσία Διαδικτύου και Επικοινωνίας - Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας
