Εθνική Στρατηγική και Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Κακοποίησης και Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας
Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών συνιστά ένα πολύ σοβαρό κοινωνικό φαινόμενο, με ανησυχητικές διαστάσεις, τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Πλήττει το δικαίωμα των παιδιών στην υγεία και στην προστασία και επιφέρει ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική τους ανάπτυξη. Η αναγνώριση της έκτασης και του εύρους του και ο καθορισμός δράσεων και πολιτικών για προστασία των παιδιών, εμπλέκοντας κάθε φάσμα της κοινωνίας, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των σύγχρονων κοινωνιών.
Στη χώρα μας η προσπάθεια για προστασία των παιδιών κρίθηκε ότι μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής και Σχεδίου Δράσης, τα οποία να προτείνουν τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων και την ανάληψη στοχευμένων δράσεων και πρωτοβουλιών. Η διαμόρφωση της Εθνικής Στρατηγικής αποφασίστηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, στις 13 Ιουλίου 2015, και για τον σκοπό αυτό δημιουργήθηκε Διϋπουργική Επιτροπή (Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, Υπουργείο Υγείας).
Τον Μάρτιο 2016, δημοσιοποιήθηκε η Εθνική Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Κακοποίησης και Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας, με πρώτιστο στόχο:
«Όλα τα παιδιά (πρέπει) να έχουν την ευκαιρία να μεγαλώσουν σε συνθήκες ασφάλειας, με όλα τα εφόδια, έτσι ώστε να μπορέσουν να αναπτύξουν υγιείς σχέσεις, χωρίς να χρειαστεί να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε μορφή σεξουαλικής εκμετάλλευσης ή κακοποίησης, ελεύθερα από κάθε μορφή σεξουαλικής βλάβης» (σελ.2).
Το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (Υ.Π.Π.Α.Ν.) συμμετείχε στη Διϋπουργική Επιτροπή και συνεργάστηκε με τα άλλα τρία Υπουργεία και με την Ειδική Σύμβουλο της Επιτροπής για τη διαμόρφωση της Εθνικής Στρατηγικής και του Σχεδίου Δράσης για την Προστασία των Παιδιών από τη Σεξουαλική Εκμετάλλευση, τη Σεξουαλική Κακοποίηση και την Παιδική Πορνογραφία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο προέβηκε σε τριετή σχεδιασμό (2016-2019), ο οποίος ενσωματώθηκε στην Εθνική Στρατηγική. Ο σχεδιασμός προωθεί την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης των παιδιών, μέσα από τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των ίδιων των μαθητών/μαθητριών και μέσα από την ευαισθητοποίηση και ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών στην αναγνώριση και διαχείριση περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών.
Τον συντονισμό όλης της προσπάθειας για διαμόρφωση του τριετούς σχεδιασμού και, ακολούθως, για υλοποίησή του, με στόχο την προώθηση και εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής, ανέλαβε η Επιτροπή Πρόληψης και Καταπολέμησης Σεξουαλικής Κακοποίησης και Εκμετάλλευσης Παιδιών του Υ.Π.Π.Α.Ν. Η Επιτροπή συστάθηκε τον Φεβρουάριο του 2015, είναι διατμηματική και σε αυτή συμμετέχουν εκπρόσωποι από τις τρεις Διευθύνσεις (Δημοτική Εκπαίδευση, Μέση Γενική Εκπαίδευση, Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση) και Υπηρεσίες του Υπουργείου (Υπηρεσία Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής, Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο) καθώς και εκπρόσωποι από τον χώρο της Ειδικής Εκπαίδευσης. Μια σειρά από πολυεπίπεδες ενέργειες και δράσεις έχουν ήδη υλοποιηθεί, ενώ άλλες βρίσκονται σε στάδιο συντονισμού και οργάνωσης.
Μια από τις πιο σημαντικές ενέργειες του Υ.Π.Π.Α.Ν. για προώθηση της Εθνικής Στρατηγικής και για υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης, είναι η έκδοση Εγχειριδίου Εκπαιδευτικού για Αναγνώριση και Διαχείριση Περιστατικών Σεξουαλικής Κακοποίησης Παιδιών. Το Εγχειρίδιο καλύπτει ένα ευρύ φάσμα γνώσεων –νομικής, παιδαγωγικής, ψυχοκοινωνιολογικής φύσεως– γύρω από το πολύ σοβαρό φαινόμενο της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών και με την έκδοσή του επιδιώκεται η περαιτέρω ενημέρωση και ενίσχυση των εκπαιδευτικών στην πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου.
Επίσης, το Υ.Π.Π.Α.Ν. με τη συνομολόγηση Πρωτοκόλλου Συνεργασίας με τον διεθνή, ανθρωπιστικό και ανεξάρτητο Οργανισμό “Hope For Children” CRC Policy Center, από τον Ιούνιο του 2018, συνεργάζεται για τη διαχείριση των περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, στα πλαίσια της λειτουργίας του Σπιτιού του Παιδιού. Η συνεργασία γίνεται σε ένα κοινό πλαίσιο δράσης, θέτοντας στο επίκεντρό της την υποστήριξη των παιδιών και τη διασφάλιση του βέλτιστου συμφέροντός τους. Η Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας έχει αναλάβει τον συντονισμό εντός Υ.Π.Π.Α.Ν. και την εκπροσώπηση στις πολυθεματικές/διεπιστημονικές επιτροπές που αναλαμβάνουν την εξέταση των περιπτώσεων και την υποστήριξη και θεραπεία των παιδιών.
Περαιτέρω, το Υ.Π.Π.Α.Ν. συμμετέχει, μέσω εκπροσώπου, στο Συμβούλιο Εφαρμογής της Εθνικής Στρατηγικής «ΦΩΝΗ», το οποίο έχει την ευθύνη συντονισμού όλων των ενεργειών για την πρόληψη και την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας. Μέσω αυτής της συμμετοχής δηλώνει ξεκάθαρα τη θέληση και την αποφασιστικότητά του να συμβάλει στη δέσμευση του Κράτους να εργαστεί, μέσα από κοινή πλεύση και με κοινό χρέος, για προστασία των παιδιών και διασφάλιση των δικαιωμάτων τους στην υγεία και στην ευημερία.
Εθνική Στρατηγική
Εθνική Στρατηγική
Υποστηρικτικό Υλικό
Υποστηρικτικό Υλικό
Υπηρεσία Διαδικτύου και Επικοινωνίας - Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας
