Οι ελεύθερες δραστηριότητες αποβλέπουν στη δημιουργική απασχόληση των μαθητών κατά τον εργάσιμο χρόνο του σχολείου με θέματα του προσωπικού τους ενδιαφέροντος ή των δεξιοτήτων τους, τα οποία είτε αποτελούν προέκταση των μαθημάτων είτε είναι και ανεξάρτητα απ' αυτά.
Για το σκοπό αυτό γίνεται η κατάλληλη προετοιμασία και καταρτίζεται λεπτομερές πρόγραμμα, σύμφωνα με το οποίο οι μαθητές εντάσσονται σε ομίλους ή ομάδες και αναλαμβάνουν ποικίλες δραστηριότητες. Ιδιαίτερη πρόνοια λαμβάνεται, ώστε ο αριθμός των μαθητών που εντάσσονται σε έναν (1) όμιλο να μην υπερβαίνει τους είκοσι πέντε (25) μαθητές και οι δραστηριότητες των ομίλων να μην έχουν μαζικό χαρακτήρα.
Κατά το μήνα Σεπτέμβριο κάθε σχολικής χρονιάς, ο υπεύθυνος του προγράμματος καταρτίζει, σε συνεργασία με το Κεντρικό Μαθητικό Συμβούλιο (Κ.Μ.Σ.), κατάλογο με τους ομίλους που θα λειτουργήσουν και ενημερώνει τους μαθητές για τους στόχους και το περιεχόμενο των ομίλων αυτών, σε συνεργασία με τους Υπευθύνους Τμήματος.
Οι μαθητές κατατάσσονται υποχρεωτικά σε έναν (1) όμιλο, αφού δηλώσουν τις προτιμήσεις τους κατά σειρά προτεραιότητας.
Κατά το μήνα Οκτώβριο συνέρχονται τα μέλη του ομίλου μαζί με τον υπεύθυνο καθηγητή του ομίλου και καταρτίζουν το πρόγραμμα του κάθε ομίλου.
Οι όμιλοι λειτουργούν και δραστηριοποιούνται καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου και οι υπεύθυνοι καθηγητές ενημερώνουν τα μέλη του ομίλου και τη σχολική κοινότητα για τις δράσεις που προγραμματίζουν.
Επισκέψεις των ομίλων σε χώρους του ενδιαφέροντος τους μπορούν να πραγματοποιούνται, εφόσον γίνονται σε μικρές ομάδες, με έγκριση του Διευθυντή και οργανώνονται με τρόπο που δεν παρεμποδίζει την ομαλή λειτουργία του σχολείου· οι επισκέψεις αυτές μπορούν να εντάσσονται στις εκδρομές.
Οι όμιλοι υποχρεούνται να παρουσιάσουν το έργο τους σε ημέρα που καθορίζει το σχολείο στο τέλος της σχολικής χρονιάς.
Στις περιπτώσεις που οι ενδιαφερόμενοι μαθητές για ένα (1) όμιλο είναι περισσότεροι των είκοσι πέντε (25), σχηματίζονται περισσότερες ομάδες μαθητών για το συγκεκριμένο όμιλο.
Στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς οργανώνεται μία (1) ημερίδα στίβου που εντάσσεται στο πλαίσιο των ελεύθερων δραστηριοτήτων.
Οι ελεύθερες δραστηριότητες μπορούν να πραγματοποιηθούν και σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές.
Εκδρομές
10.
Εκδρομή είναι η οργανωμένη μετάβαση των μαθητών ενός (1) σχολείου, με τη χρήση μεταφορικών μέσων, σε τόπους που βρίσκονται σε μακρινή απόσταση από το σχολείο, με την επίβλεψη συνοδών εκπαιδευτικών και αποβλέπει σε εκπαιδευτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς:
Νοείται ότι επισκέψεις που δεν διοργανώνονται για την ομαδική μετάβαση όλων των μαθητών ενός (1) σχολείου, μπορούν να γίνονται στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών αναγκών των μαθημάτων ή των ομίλων.
Οι εκδρομές οργανώνονται από το σχολείο και βρίσκονται κάτω από την ευθύνη του Διευθυντή.
Οι εκδρομές αποτελούν αναγκαίο συμπλήρωμα της αγωγής των μαθητών, παρέχοντας τους την ευκαιρία να επικοινωνήσουν μεταξύ τους ως ομάδα και να γνωρίσουν το φυσικό, ιστορικό, πολιτιστικό και κοινωνικό περιβάλλον του τόπου τους, ή
οι εκδρομές μπορούν να συνδυαστούν με προσφορά ομαδικής εργασίας σε κοινωφελείς υπηρεσίες, όπως η δεντροφύτευση, η καθαριότητα χώρου, οι φιλανθρωπικές επισκέψεις.
Οι εκδρομές, για να εκπληρώσουν το σκοπό τους, γίνονται με ολιγάριθμες ομάδες μαθητών, ώστε να αποφεύγεται η μαζική μετακίνηση και η συσσώρευση των μαθητών στους ίδιους χώρους, με συνέπεια την έλλειψη ή αδυναμία προσωπικής επικοινωνίας μεταξύ των μαθητών, των υπεύθυνων καθηγητών και του περιβάλλοντος.
Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς γίνονται δύο (2) εκδρομές.
Κάθε σχολείο καταρτίζει κατά το μήνα Σεπτέμβριο και υποβάλλει στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού πρόγραμμα εκδρομών για όλες τις τάξεις, το οποίο καλύπτει τους σημαντικότερους χώρους από πλευράς πολιτιστικής (αρχαιολογικοί χώροι, μουσεία, μνημεία, εκκλησίες, μοναστήρια, μνημεία ηρώων, πινακοθήκες, χώροι εκθέσεων έργων τέχνης), κοινωνικής (εργοστάσια, τόποι εργασίας, ιδρύματα) και φυσικού περιβάλλοντος (δασικέςπεριοχές, φράγματα, φυτείες).
Ο Διευθυντής, ως υπεύθυνος της εκδρομής, μεριμνά για τα ακόλουθα:
Την επιλογή του χώρου επισκέψεως·
τον καθορισμό του αρχηγού της εκδρομής και των συνοδών καθηγητών και εκπαιδευτών, οι οποίοι πρέπει να αντιστοιχούν τουλάχιστον ένας (1) σε κάθε τμήμα· και
την εξασφάλιση μεταφορικών μέσων, τα οποία πρέπει να πληρούν τους απαραίτητους κανονισμούς ασφάλειας, όπως επαγγελματική άδεια οδηγού στο σχετικό όχημα, πιστοποιητικό καταλληλότητας, ασφάλεια και άδεια κυκλοφορίας, ύστερα από πιστοποίηση του Τμήματος Οδικών Μεταφορών:
Νοείται ότι στις περιπτώσεις μαθητών με κινησιακά προβλήματα, εξασφαλίζονται κατάλληλα και ασφαλή για τη μεταφορά των μαθητών αυτών οχήματα.
Ο αρχηγός της εκδρομής και οι συνοδοί καθηγητές και εκπαιδευτές είναι υπεύθυνοι για την ευπρέπεια και τη συμπεριφορά των μαθητών και για τη συνεπή εκτέλεση του προγράμματος της εκδρομής.
Οι εκδρομές αποφασίζονται, προετοιμάζονται και οργανώνονται από την Επιτροπή Εκδρομών Σχολείου στην οποία συμμετέχει μέλος του Κ.Μ.Σ. Οι μαθητές ενημερώνονται εκ των προτέρων για τη σημασία των χώρων που θα επισκεφτούν και τους παρέχονται οι απαραίτητες πληροφορίες, ώστε να μπορούν να εξασφαλίζουν όσο το δυνατόν πιο πλούσιες εμπειρίες.
Οι εκδρομές γίνονται κατά το χρόνο εργασίας του σχολείου και δεν διαρκούν περισσότερο από μία (1) ημέρα.
Μαθητής που απουσιάζει από εκδρομή του σχολείου θεωρείται ότι σημειώνει τόσες απουσίες όσες και οι περίοδοι της εκδρομής, οι οποίες καταχωρίζονται στο σύνολο των απουσιών του μαθητή.
Η οργάνωση εκδρομών στο εξωτερικό αναλαμβάνεται μόνο από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ή άλλους εξουσιοδοτημένους απ' αυτό οργανισμούς. Για τις εκδρομές αυτές λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα, ώστε να γίνεται έγκαιρη προετοιμασία.
Πέραν των όσων καθορίζονται στην υποπαράγραφο (α), για την περίπτωση των εκδρομών στην Ελλάδα ή σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα ή σε γειτονικές χώρες ισχύουν οι διατάξεις των Κανονισμών 33 έως 46
Κατά τη διάρκεια των εκδρομών, ο Διευθυντής και οι καθηγητές ή εκπαιδευτές θεωρούνται ότι βρίσκονται σε διατεταγμένη υπηρεσία.
Μετά το πέρας της εκδρομής, γίνεται σχετική αξιολόγηση της από την Επιτροπή Εκδρομών Σχολείου, η οποία υποβάλλεται στο Συμβούλιο Διεύθυνσης του Σχολείου.
Τόσο στα γυμνάσια όσο και στα λύκεια και στις τεχνικές σχολές όλες οι εξωδιδακτικές δραστηριότητες του σχολείου εντάσσονται στο πρόγραμμα Δημιουργικότητα - Δράση -Κοινωνική Προσφορά.
Το πρόγραμμα Δημιουργικότητα - Δράση - Κοινωνική Προσφορά (Δ.Δ.Κ.) οργανώνεται με τη συνδρομή του Κ.Μ.Σ. από το σχολείο και εγκρίνεται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Το πρόγραμμα είναι υποχρεωτικό για όλους τους μαθητές και η αποτίμηση της συμμετοχής του κάθε μαθητή σ' αυτό παρουσιάζεται σε ειδικό πιστοποιητικό αξιολόγησης Δ.Δ.Κ., που δίνεται στον μαθητή στο τέλος της σχολικής χρονιάς.
Σκοποί του προγράμματος είναι-
(α) η ενίσχυση της δημιουργικής απασχόλησης των μαθητών·
(β) η ενθάρρυνση της ανάπτυξης πρωτοβουλιών, δεξιοτήτων και ενδιαφερόντων·
(γ) η γνωριμία και η προσφορά υπηρεσιών όχι μόνο στη σχολική κοινότητα, αλλά και στην τοπική και διεθνή κοινότητα και το περιβάλλον·
(δ) η εμπέδωση δημοκρατικής συνείδησης και ανεκτικότητας·
(ε) η ενδυνάμωση του ερευνητικού πνεύματος, της αυτοπεποίθησης και της υπευθυνότητας των μαθητών·
(στ) η επικέντρωση των στόχων όχι στον εκπαιδευτικό, αλλά στο μαθητή, ο οποίος πρέπει να επινοεί, να σχεδιάζει και να εκτελεί· και
(ζ) η παροχή περισσότερων ευκαιριών για επικοινωνία ανάμεσα στους μαθητές και ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές.
Στο πρόγραμμα Δημιουργικότητα - Δράση - Κοινωνική Προσφορά περιλαμβάνονται όλες οι δραστηριότητες που γίνονται εκτός των περιόδων διδασκαλίας και κατά τη διάρκεια του εργάσιμου χρόνου. Δραστηριότητες εκτός του εργάσιμου χρόνου γίνονται σε εθελοντική βάση για τους μαθητές και για τους εκπαιδευτικούς, μετά από έγκριση της Διεύθυνσης του σχολείου.
Στο πρόγραμμα Δημιουργικότητα - Δράση - Κοινωνική Προσφορά εντάσσονται οι ακόλουθες δραστηριότητες:
Σχολικοί εορτασμοί / εκδηλώσεις·
ελεύθερες δραστηριότητες / όμιλοι·
εκπαιδευτικές εκδρομές και επισκέψεις, οι οποίες διοργανώνονται στο πλαίσιο των ομίλων ή δραστηριοτήτων Δ.Δ.Κ.·
αθλητικές δραστηριότητες που διοργανώνονται από το σχολείο ή το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού·
διαγωνισμοί που προκηρύσσονται με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού·
μαθητικά συνέδρια που διοργανώνονται από το σχολείο ή από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού·
δραστηριότητες σε μη εργάσιμο χρόνο που γίνονται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού·
φιλανθρωπικές δράσεις και άλλες δράσεις εθελοντικές που διοργανώνονται από το σχολείο ή από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.
Για την υλοποίηση του προγράμματος Δημιουργικότητα - Δράση - Κοινωνική Προσφορά ορίζεται από κάθε σχολείο ένας (1) υπεύθυνος, ο οποίος μπορεί να είναι Βοηθός Διευθυντής Α' ή Βοηθός Διευθυντής και έχει την ευθύνη για τα ακόλουθα:
(α) Τον καταρτισμό, το συντονισμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του προγράμματος·
(β) την ενημέρωση τόσο των μαθητών όσο και των καθηγητών για τους στόχους και τον τρόπο λειτουργίας του προγράμματος κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς·
(γ) την τήρηση φακέλου εργασίας του προγράμματος για κάθε μαθητή· στο φάκελο εργασίας του προγράμματος καταχωρίζονται όλες οι εξωδιδακτικές δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχει ο μαθητής υπό τη μαθητική του ιδιότητα και ο αντίστοιχος χαρακτηρισμός, όπως καθορίζεται σε σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού· στο φάκελο αυτό, μπορούν να καταχωρίζονται, για σκοπούς ενημέρωσης του φακέλου και όχι για την αξιολόγηση του μαθητή στο Δ.Δ.Κ., συμμετοχές του σε εξωσχολικές δραστηριότητες ή άλλες δράσεις που δεν είναι υπό την αιγίδα του σχολείου ή του Υπουργείου·
(δ) την καθοδήγηση, σε συνεργασία με τους Υπευθύνους Τμήματος, των μαθητών και την αξιολόγηση της συμμετοχής τους στο πλαίσιο του προγράμματος·
(ε) το χαρακτηρισμό της συμμετοχής του μαθητή στις δραστηριότητες του προγράμματος, ο οποίος αναγράφεται στο ενδεικτικό και στο απολυτήριο·
(στ) την έκδοση, στο τέλος του χρόνου, ειδικού πιστοποιητικού αξιολόγησης Δ.Δ.Κ., όπου αναγράφεται αναλυτικά η δράση του μαθητή στο πρόγραμμα και ο χαρακτηρισμός της επίδοσής του.
Ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί την αριθμητική αποτίμηση της συμμετοχής του στο πρόγραμμα Δημιουργικότητα - Δράση - Κοινωνική Προσφορά καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου, έχοντας πρόσβαση στο φάκελό του:
Νοείται ότι ο κάθε μαθητής έχει την ευθύνη να παρακολουθεί το φάκελό του:
Νοείται περαιτέρω ότι η προαγωγή του μαθητή δεν συνδέεται με την επίδοση του στο πρόγραμμα Δημιουργικότητα - Δράση - Κοινωνική Προσφορά.
Μαθητής που απουσιάζει από δραστηριότητες του προγράμματος Δημιουργικότητα Δράση - Κοινωνική Προσφορά, θεωρείται ότι σημειώνει τόσες απουσίες όσες και οι περίοδοι της συγκεκριμένης δραστηριότητας και οι απουσίες καταχωρίζονται στο σύνολο των απουσιών του.
Υπηρεσία Διαδικτύου και Επικοινωνίας - Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας
